Artykuł | Gorączka
Mierzenie temperatury w ustach – jak zmierzyć prawidłowo?
Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Jak prawidłowo zmierzyć temperaturę ciała w ustach? Jakiego termometru powinno się użyć? Jakie błędy można popełnić w czasie mierzenia ciepłoty ciała w jamie ustnej? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w artykule.
Mierzenie temperatury ciała wydaje się prostą czynnością. Większość osób powie, że wystarczy włożyć termometr pod pachę, do ust lub odbytu i sprawdzić, czy ciepłota ciała przekracza 36,6 stopni Celsjusza, gdyż taka wartość uznawana jest za prawidłową. Jeśli temperatura ciała nieznacznie przekracza normę, oznacza to stan gorączkowy, zaś wartości powyżej 38 st. Celsjusza uznaje się za gorączkę. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że poprawność pomiaru jest uzależniona od użytego termometru oraz miejsca mierzenia ciepłoty ciała.
Termometry zasadniczo dzieli się na cieczowe oraz elektroniczne. Cieczowe można podzielić na galowe oraz rtęciowe, przy czym te drugie zostały wycofane ze sprzedaży. Wśród termometrów elektronicznych wyróżnia się:
- stykowe,
- dotykowe z czujnikiem podczerwieni,
- bezdotykowe na podczerwień.
Termometry bezdotykowe służą do pomiaru temperatury na czole, a dotykowymi na podczerwień mierzy się temperaturę w uchu. Pozostałe termometry dają użytkownikom możliwość wyboru miejsca pomiaru – może to być jama ustna, dół pachowy lub odbyt.
Prawidłowa temperatura w ustach
Do mierzenia temperatury w ustach przeznaczone są termometry cieczowe lub proste termometry stykowe. Warto wiedzieć, że w zależności od miejsca pomiaru nieznacznie zmieniają się wartości temperatury uznawane za prawidłowe. Prawidłowa temperatura mierzona w ustach wynosi od 35,5 do 37,5 stopni Celsjusza (w przypadku pomiaru w dole pachowym jest to wartość od 34,7 do 37,3 st. Celsjusza, zaś w odbycie norma wynosi od 36,6 do 37,9 °C). Zgodnie z powyższym, jeśli temperatura ciała mierzona w ustach wynosi 37,6 stopni Celsjusza lub więcej, należy zażyć środek przeciwgorączkowy lub skontaktować się z lekarzem.
Warto wiedzieć, pomiar temperatury w ustach u małych dzieci, zwłaszcza ruchliwych, może nie być miarodajny. Zgodnie z artykułem „Gorączka u dzieci – rekomendacje postępowania w praktyce lekarza POZ – Kompas Gorączka”, pomiar u ustach nie nadaje się do stosowania u dzieci poniżej 5 roku życia i niewspółpracujących. Gdzie najlepiej mierzyć temperaturę dziecku? Zaleca się, by u noworodków dokonywać pomiaru ciepłoty ciała pod pachą za pomocą termometru elektronicznego lub ciekłokrystalicznego. U niemowląt powyżej 6 miesiąca życia dodatkowo można mierzyć temperaturę w uchu termometrem na podczerwień, a także w obycie za pomocą termometru elektronicznego, niemniej pomiar ten nie należy do przyjaznych. Zaś u dzieci powyżej 5 lat, można mierzyć ciepłotę ciała zarówno w uchu, jak i w ustach [Doniec i wsp.].
Jak mierzyć prawidłowo temperaturę w ustach?
W związku z powyższym, u starszych dzieci (powyżej 5 lat) oraz u osób dorosłych można mierzyć temperaturę w ustach. Jak zrobić to prawidłowo, aby uniknąć ewentualnych błędów?
Wystarczy włożyć zdezynfekowany termometr do ust, a właściwie pod język, jak najbliżej tzw. kieszonki ciepła, czyli po prawej lub lewej stronie nasady języka. W czasie pomiaru końcówka termometru powinna cały czas stykać się z tkanką pod językiem, a usta powinny być zamknięte (należy oddychać przez nos).
Warto wiedzieć, że temperatura w jamie ustnej może być uzależniona od wypitych wcześniej napojów lub zjedzonych pokarmów. Dlatego przed mierzeniem ciepłoty ciała w jamie ustnej należy odczekać co najmniej 15 minut po jedzeniu lub piciu.
Ile czasu mierzyć temperaturę w ustach?
Czas mierzenia temperatury w jamie ustnej także jest uzależniony od używanego sprzętu. W przypadku termometru elektronicznego stykowego pomiar powinien wynosić około jednej minuty. Warto pamiętać, że wiele termometrów elektronicznych daje sygnał dźwiękowy po zakończeniu pomiaru.
Zalety i wady mierzenia temperatury w ustach
Podsumowując, używając termometrów cieczowych lub stykowych, istnieje możliwość wyboru miejsca pomiaru ciepłoty ciała. Mierzenie temperatury w jamie ustnej ma swoje wady oraz zalety. Plusem pomiaru w ustach jest niewątpliwie wygoda. Do minusów natomiast należy zaliczyć fakt, że na wartość temperatury mierzonej w ustach wpływają gorące i zimne napoje oraz oddychanie przez usta. Taka metoda pomiaru nie jest wskazana u ruchliwych i płaczących dzieci (poniżej 5 roku życia). Należy bowiem pamiętać, że termometr powinien być dokładnie przyłożony do kieszonki ciepła pod językiem, aby dokonał prawidłowego pomiaru.
Konsultacja merytoryczna: lekarz pediatra Joanna Kosielska
Bibliografia:
- Strzelczyk F.: Metody i przyrządy w pomiarach cieplno-energetycznych, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Skrypt dla Szkół Wyższych, Łódź 1993.
- Dominika Rogala, System do bezkontaktowego pomiaru temperatury ciała człowieka, Praca dyplomowa – magisterska, Warszawa 2014.
- Doniec Z, Jackowska T, Sybilski A, Woroń J, Mastalerz-Migas A. Gorączka u dzieci – rekomendacje postępowania w praktyce lekarza podstawowej opieki zdrowotnej – KOMPAS GORĄCZKA. Fam Med Prim Care Rev 2021; 23(1).
- Burakowki T., Giziński T., Sala A., Podczerwień i jej zastosowanie, Warszawa 1963.
- Anna Majda , Pomiar temperatury ciała, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/160118/majda_pomiar_temperatury_ciala_2001.pdf?sequence=1&isAllowed=y [dostęp 08.01.2022 r.]
