Artykuł | Gorączka
Choroba bostońska – objawy. Ile trwa i co podać?
Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Choroba bostońska szerzy się przede wszystkim wśród dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Sprawdź, co to jest bostonka, jak się objawia, a także jak można ją leczyć.
Czym jest wirus bostoński?
Choroba bostońska to potoczne, choć tak naprawdę błędne, określenie na tzw. chorobę dłoni, stóp i ust (od ang. hand, foot and mouth disease, w skrócie HFMD), wywoływaną przez występujące powszechnie enterowirusy. W żargonie medycznym funkcjonują także inne określenia choroby, m.in.: enterowirusowe zapalenie jamy ustnej z wysypką, wysypka pęcherzykowa, enterowirusowa gorączka wysypkowa.
Wirus bostoński rozprzestrzenia się poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorobą lub pośrednio poprzez kontakt z przedmiotami skażonymi wydzielinami osoby zakażonej. Wirus jest także obecny w stolcu chorego. Warto pamiętać, że za zakażenie nie odpowiada jeden wirus, lecz cała grupa. Choroba bostońska najczęściej jest wywołana wirusami z grupy Coxsackie (inaczej koksakiwirus), należącymi do enterowirusów.
Choroba dłoni, stóp i ust występuje sezonowo. Szczyt zachorowań przypada na okres letnio-jesienny (głównie późnym latem). Schorzenie występuje przede wszystkich wśród dzieci wieku od 2 do 10 lat, uczęszczających do przedszkola lub szkoły, ale zdarzają się także zachorowania wśród dorosłych. Bostonka u dzieci zwykle ma łagodny przebieg, natomiast dorośli mogą przechodzić ciężej.
Objawy bostonki u dzieci
Do najczęstszych objawów bostonki zaliczyć można:
- gorączkę,
- brak apetytu,
- osłabienie,
- ból gardła,
- wysypkę pęcherzykową na dłoniach, stopach oraz w jamie ustnej.
Co istotne, pierwsze objawy bostonki są mało charakterystyczne. Choroba zazwyczaj manifestuje się złym samopoczuciem, gorączką, brakiem apetytu i bólem gardła. Dopiero po kilku dniach pojawia się charakterystyczna bostońska wysypka, która przybiera postać zmian pęcherzykowych.
Początkowo bostonka objawia się w jamie ustnej. U chorego można zaobserwować niewielkie pęcherzyki, o średnicy 1-3 milimetrów, na tylnej ścianie gardła, podniebieniu miękkim, a także na błonie śluzowej policzków oraz na języku. W późniejszym etapie wykwity stają się widoczne na stopach i dłoniach. Na skórze pojawiają się szare pęcherzyki, wielkości 3-7 mm, osadzone na żywoczerwonym podłożu.
Co warto podkreślić, mimo dość charakterystycznych symptomów, choroba często bywa mylona z ospą wietrzną, opryszczką lub zmianami alergicznymi.
Okres zarażania bostonki
Wielu pacjentów zastanawia się, czy bostonka jest zaraźliwa. Bez wątpienia HFMD (Hand, foot and mouth disease), podobnie jak inne schorzenia wywołane przez wirusy, należy do chorób zakaźnych.
Jak długo zaraża chory na chorobę bostońską? Uważa się, że tuż po zakażeniu wirus osiedla się w gardle chorego, a w ciągu doby zajmuje tkankę chłonną, począwszy od migdałków aż do jelit. Około 3 doby od zakażenia następuje wiremia, co oznacza, że zdolny do namnażania się wirus przedostaje się do krwiobiegu, a następnie do innych tkanek (m.in. skóry, błon śluzowych). Następnie wirusy obecne w tkankach namnażają się przez kolejne kilka dni. Szacuje się, że okres zarażania się bostonką wynosi około 3-7 dni.
Ile trwa bostonka u dzieci?
Inne pytanie nurtujące pacjentów dotyczy tego, ile trwa bostonka u dzieci. Zgodnie z powyższym, wirus bostoński u dzieci pozostaje aktywny w organizmie przez około 7-10 dni. Po upływie tego okresu następuje zwykle pełne wyzdrowienie.
Choroba bostońska rzadko wiąże się z groźnymi dla zdrowia powikłaniami. Niemniej zdarzają się przypadki ciężkiego przebiegu choroby w populacji dziecięcej. W literaturze medycznej sporadycznie opisywano przypadki wystąpienia u dzieci zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, a także ostrego zapalenia płuc lub mięśnia sercowego. Należy jednak podkreślić, że takie powikłania należą do rzadkości.
Jak leczyć bostonkę?
Leczenie bostonki u dzieci przebiega objawowo. Jeśli u dziecka występuje gorączka lub dyskomfort w jamie ustnej, można mu podać środki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, takie jak np. ibuprofen. Należy jednak pamiętać, że dawka leku powinna być indywidualnie dopasowana do wieku dziecka oraz występujących objawów chorobowych.
Istotnym elementem leczenia objawowego jest ponadto odkażanie nadżerek lub owrzodzeń, powstałych po pęknięciu zmian pęcherzyków na skórze lub błonie śluzowej.
Co istotne, w przypadku zaobserwowania u dziecka symptomów, mogących świadczyć o chorobie bostońskiej, należy zgłosić się do lekarza. Objawy sugerujące chorobę dłoni, stóp i ust, mogą bowiem być manifestacją innej choroby, która wymaga zupełnie innego postępowania terapeutycznego.
Konsultacja merytoryczna: lekarz pediatra Joanna Kosielska
Bibliografia:
- Bienias W., Gutfreund K., Szewczyk A., Kaszuba A., Zespół dłoni, stóp i ust, czyli choroba bostońska: etiologia, obraz kliniczny i terapia. Dermatologia Dziecięca 2013, 1 (5): 18-21.
- https://www.dermatologia-praktyczna.pl/a1865/Choroba-bostonska-.html/ [dostęp 7.01.2022 r.]
- https://www.gov.pl/web/gis/choroba-dloni-stop-i-ust-choroba-bostonska [dostęp 7.01.2022 r.]
- Toya M., Endo Y., Tanizaki H., Fujisawa A., Tanioka M., Miyachi Y.: An adult case of severe hand-foot-mouth disease accompanying persisten fever and systemic arthritis. Dermatol Online J 2012, 18 (8): 14.
