Artykuł | Pozostałe artykuły
Ból zęba u dziecka – co podać? Domowe sposoby
Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Ból zęba u dziecka może mieć różne przyczyny. Sprawdź, co może stać za dolegliwościami bólowymi w jamie ustnej maluszka, a także w jaki sposób można sobie z nimi poradzić. Dowiedz się, kiedy sięgnąć po lek przeciwbólowy, a kiedy wystarczą domowe sposoby na ból zęba.
Przyczyny bólu zębów u dzieci
Ból zęba uchodzi za jeden z najsilniejszych bólów fizycznych, jakich może doświadczyć człowiek. Jeśli pojawia się u dziecka, wywołuje niepokój rodziców. Ból jest także uciążliwy dla samego maluszka, który jest zdezorientowany i przerażony tym, co się dzieje.
Jakie mogą być przyczyny bólu zębów u dzieci? Jedną z najczęstszych jest próchnica. U dziecka choroba postępuje bardzo szybko i może powodować silny ból. Głównym czynnikiem odpowiedzialnym za jej rozwój są bakterie, które podczas rozkładania cukrów obecnych pokarmie, wytwarzają niszczące szkliwo kwasy. Choroba atakuje zarówno zęby mleczne, jak i uzębienie stałe.
Ból zęba u 4-latka, który posiada już wszystkie zęby mleczne, najczęściej jest spowodowany postępującą próchnicą. Należy jednak zaznaczyć, że na próchnicę narażone są już dzieci w wieku niemowlęcym. W tej grupie wiekowej diagnozowana jest tzw. próchnica butelkowa lub smoczkowa. Pierwszy rodzaj jest zazwyczaj spowodowany zasypianiem dziecka z butelką lub karmieniem piersią do snu, co uniemożliwia umycie ząbków lub wałów dziąsłowych przed snem. Drugi rodzaj próchnicy dzieci nabywają od rodziców. Do zakażenia bakteriami próchnicotwórczymi dochodzi zwykle poprzez oblizywanie smoczka przez rodzica przed podaniem go dziecku.
Innym źródłem dolegliwości bólowych może być zapalenie dziąseł u dziecka. Za rozwój choroby odpowiedzialne jest nagromadzenie płytki nazębnej. Osad nazębny składający się z resztek pożywienia i substancji mineralnych może bowiem zaatakować nie tylko zęby, ale także tkanki je otaczające i skutkować stanem zapalnym dziąseł. Zapalenie dziąseł, poza bólem, charakteryzuje się takimi objawami jak:
- krwawienie,
- obrzęk,
- zaczerwienienie,
- rozpulchnienie dziąseł,
- nadwrażliwość na ciepło i zimno,
- nieprzyjemny zapach z ust,
- nadmierne odkładania się kamienia nazębnego.
Stan zapalny dziąseł może wystąpić już w okresie niemowlęcym. Ryzyko zachorowania jest jednak najwyższe u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
Należy pamiętać, że ból dziąseł może być również spowodowany zapaleniem jamy ustnej o etiologii bakteryjnej lub grzybiczej. Na dziąsłach oraz błonach śluzowych jamy ustnej widoczne są wtedy afty lub charakterystyczne białe “drzewkowate” naloty.
Ból zęba u dziecka w nocy
Lista możliwych przyczyn dolegliwości bólowych w jamie ustnej dziecka jest znacznie dłuższa. W procesie diagnostycznym warto zwrócić uwagę na charakter bólu, jego częstotliwość oraz okoliczności, w których się pojawia. Ból „zęba” u dziecka w nocy może być spowodowany ząbkowaniem, czyli wyrzynaniem się zębów mlecznych. Poza bólem i problemami ze snem u dzieci obserwuje się też inne objawy ząbkowania, takie jak:
- gorączka,
- płaczliwość,
- wzmożone wydzielanie śliny,
- obrzęk dziąseł,
- biegunki.
Dolegliwości związane z wyrzynaniem się zębów mlecznych zwykle pojawiają się już u 3-4 miesięcznych dzieci, czyli jeszcze przed pojawieniem się pierwszych mleczaków w jamie ustnej. Z badań epidemiologicznych wynika, że pierwsze zęby przebijają się przez dziąsło między 5. a 8. miesiącem życia [Olczak-Kowalczyk, Boguszewska-Gutenbaum, Janicha, Truska-Szybka].
Proces ząbkowania trwa średnio do trzeciego roku życia dziecka. Co istotne, ból zęba u 3 latka może być nasilony, gdyż w ostatniej fazie ząbkowania wyrzynają się zęby trzonowe, które wywołują najwięcej dokuczliwych objawów.
Lek na ból zęba u dziecka
Co na ból zęba u dziecka warto zastosować? Wszystko zależy od przyczyny dolegliwości oraz objawów towarzyszących. W przypadku bólu zęba i gorączki u dziecka ząbkującego, można zastosować lek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy w syropie dostosowany do wieku maluszka. Większość tego typu preparatów zawiera ibuprofen lub paracetamol. Co bardzo ważne, zarówno paracetamol, jak i ibuprofen na ból zęba należy podawać zgodnie z zaleceniami producenta zawartymi w ulotce lub wskazaniem lekarza.
Jeśli jednak temperatura ciała dziecka przekracza 38 stopni Celsjusza i utrzymuje się przez 48 godzin, należy skontaktować się z lekarzem. W przypadku bólu bez gorączki można zaś zastosować żel o miejscowym działaniu znieczulającym. Tego typu preparaty zawierają uśmierzającą ból lidokainę lub substancje ziołowe o działaniu przeciwzapalnym i odkażającym.
W przypadku bólu zęba mlecznego u dziecka starszego, posiadającego już uzębienie, lek z ibuprofenem można podawać doraźnie, by złagodzić dolegliwości bólowe, ale niezbędna będzie wizyta u stomatologa. Dotyczy to także dolegliwości bólowych u dzieci z uzębieniem stałym. Źródłem bólu może być próchnica, która wymaga leczenia stomatologicznego. Leki przeciwbólowe nie mogą zastąpić wizyty u dentysty. Będą jednak pomocne w uśmierzeniu bólu w czasie oczekiwania na wizytę.
Domowe sposoby na ból zęba u dziecka
Przed podaniem leku, warto wypróbować domowych sposobów na ból zęba u dziecka. Jedną z metod uśmierzających dokuczliwe objawy ząbkowania jest podanie dziecku specjalnego gryzka. Świetnie sprawdzają się drewniane lub żelowe gryzaki wcześniej schłodzone w lodówce. Maluszkowi pomoże także masaż dziąseł, który można wykonać palcem lub silikonową szczoteczką zakładaną na palec. Masaż można także wykonać gazikiem nasączonym w naparze z ziół o działaniu przeciwbólowym i odkażającym. Zwolennicy medycyny naturalnej zalecają szałwię oraz rumianek na ból zęba. Jednakże przed zastosowaniu ziołowego naparu u dziecka warto skonsultować się z lekarzem.
Co więcej, w trakcie bolesnego ząbkowania, kiedy dziecko odmawia jedzenia, zalecane jest karmienie pokarmem o półpłynnej konsystencji i niższej temperaturze. W przypadku dzieci karmionych piersią, wskazane jest częstsze przystawianie do piersi, zaś karmionych mlekiem modyfikowanym – podawanie dodatkowych porcji wody.
Konsultacja merytoryczna: Lekarz pediatra Joanna Kosielska
Bibliografia:
- Anna Stodolak, Aleksander Fuglewicz, Zapobieganie próchnicy zębów u dzieci i młodzieży oraz promocja zdrowia jamy ustnej – rola pracowników służby zdrowia, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2014, Tom 20, Nr 1, 76–81.
- Karolina Kuśmierz, Marcin Węgrzyniak, Anna Pawłowska, Klaudia Czerwonka, Konrad Małkiewicz, Występowanie próchnicy zębów u dzieci w wieku 3, 6 i 12 lat, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2016, Tom 22, Nr 3, 190–193.
- Beata Pawka, Piotr Dreher, Jolanta Herda, Igor Szwiec, Monika Krasicka, Próchnica zębów u dzieci problemem społecznym, Probl Hig Epidemiol 2010, 91(1): 5-7.
- Olczak-Kowalczyk D., Boguszewska-Gutenbaum H., Janicha J., Truska-Szybka A., Wybrane zagadnienia związane z wyrzynaniem zębów mlecznych, Nowa Stomatologia 2/2011, s. 73-76.
